Przyjmowanie zgłoszeń o naruszeniu prawa i ochrona sygnalistów - praktyczne wdrożenie przepisów

• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii ustanowiła ochronę osób, które dokonują zgłoszeń nieprawidłowości i naruszeń, o których uzyskały informacje w kontekście związanym z pracą. Regulacja ta znalazła swoją implementację do krajowego porządku prawnego w ustawie z dnia 24 czerwca 2024 r., o ochronie sygnalistów ( Dz. U. z 2024 r., poz. 928). Rozwiązania prawne odnośnie zgłoszeń wewnętrznych weszły w życie w dniu 25.09.2024 r. zaś te dotyczące zgłoszeń zewnętrznych obowiązują od dnia 25.12.2024 r. (tzw.). Obowiązek stosowania ww. przepisów dotyczy, w sektorze prywatnym każdego podmiotu zatrudniającego co najmniej 50 osób, zaś w przypadku sektora publicznego każdej jednostki organizacyjnej gminy, powiatu i województwa, które liczy co najmniej 10 tysięcy mieszkańców. Prawidłowe i skuteczne wdrożenie w życie uregulowań prawnych zawartych w ustawie o ochronie sygnalistów stanowi poważne wyzwanie zarówno dla sektora prywatnego jak i publicznego.
• Podczas szkolenia kompleksowo i praktycznie przedstawimy zadania oraz obowiązki zawarte w ww. ustawie, a zwłaszcza:
- zaprezentujemy obowiązki i zadania ciążące na podmiocie zobowiązanym do stosowania ustawy oraz zasady ochrony prawnej sygnalisty;
- prześledzimy zasady w zakresie przyjmowania zgłoszeń o naruszeniu prawa oraz podejmowaniu działań następczych;
- podpowiemy rozwiązania w zakresie prawidłowego i sprawnego zastosowania procedur i obowiązków, które ciążą na podmiocie zobowiązanym do stosowania ustawy;
- omówimy kluczowe zagadnienia dotyczące stosowania przepisów ustawy w praktyce i wskażemy odpowiedzi na najczęściej pojawiające się wątpliwości pytania.

• Zdobędziesz praktyczną wiedzę dotyczącą stosowania regulacji ustawowej przyjmowania zgłoszeń o naruszeniu prawa i ochrony sygnalistów.
• Zapoznasz się z praktycznymi aspektami dotyczącymi opracowania i zastosowania wewnętrznych procedur dotyczących przyjmowania i rozpatrywania zgłoszeń o naruszeniach prawa.
• Dowiesz się:
- kiedy zgłaszający uzyskuje status sygnalisty,
- jak powinna przebiegać weryfikacja zgłoszenia o naruszeniu prawa,
- jakie działania następcze winny zostać podjęte, jeśli potwierdzą się fakty zawarte w zgłoszeniu,
- jaką ochronę prawną będzie mieć osoba, która uzyska status sygnalisty,
- jakie naruszenia prawa będą rozpatrywane w trybie ustawy o ochronie sygnalistów,
- kto z ramienia podmiotu zobowiązanego może przyjmować i rozpatrywać zawiadomienia składane przez sygnalistów,
- jaka dokumentacja jest obowiązkowa przy realizacji ustawowych zadań,
- jakie sankcje i komu grożą w przypadku zaniedbania realizacji obowiązków wynikających z ustawy.

1. Geneza wdrożenia regulacji prawnych dot. ochrony sygnalistów.
2. Katalog podmiotów obligowanych do stosowania nowych przepisów:
• Podmioty publiczne.
• Podmioty prywatne.
3. Obszary ochrony objęte dyrektywą i ustawą:
• Katalog obszarów prawnych bezwzględnie objętych.
• Katalog obszarów prawnych, które można fakultatywnie włączyć do regulacji wewnętrznych.
• Katalog obszarów prawnych bezwarunkowo niepodlegających regulacji ustawy.
4. Status prawny sygnalisty:
• Kto może być sygnalistą i kiedy uzyskuje się jego status?
• Jakich zgłoszeń o naruszeniu prawa może dokonywać sygnalista?
• Przesłanka działania sygnalisty w dobrej wierze jako element obligatoryjny.
• Status osób współdziałających z sygnalistą.
• Katalog zabronionych tzw. działań odwetowych.
5. Zgłoszenia anonimowe – praktyczny dylemat do rozstrzygnięcia.
6. Konflikt interesów a działania podjęte w ochronie sygnalisty:
• Metody i sposoby ochrony danych osobowych sygnalisty.
• Dane podlegające bezwzględnej ochronie.
7. Naruszenia prawa kwalifikowane do postępowania wyjaśniającego:
• Wstępna weryfikacja zgłoszenia, na co należy zwrócić uwagę.
• Jakie naruszenia prawa nie będą rozpatrywane na podstawie ustawy?
• Co należy rozumieć pod pojęciem „działań następczych”?
• Kto w imieniu pracodawcy może zostać wyznaczony do realizacji zadań określonych w ustawie?
8. Rodzaje kanałów dotyczących zgłoszeń przewidziane w dyrektywie i ustawie:
• Procedura zgłoszeń wewnętrznych - charakterystyka i cele.
• Procedura zgłoszeń zewnętrznych - charakterystyka i cele.
• Ujawnienie publiczne.
9. Odpowiednie stosowanie przepisów Kodeksu Postępowania Administracyjnego w sprawach nieuregulowanych w ustawie.
10. Stosunek regulacji prawnych zawartych w ustawie do innych ustawowych rozwiązań regulujących tematykę zgłaszania nieprawidłowości:
• odnośnie skarg i wniosków, petycji,
• odnośnie naruszenia przepisów prawa pracy.
• odnośnie naruszenia przepisów prawa administracyjnego.
• odnośnie naruszenia przepisów prawa karnego nieobjętych ustawą.
11. Rola kierownika jednostki organizacyjnej.
12. Bezwzględny obowiązek ustanowienia procedur zgłoszeń opisanych w ustawie:
• konieczność konsultacji procedur ze związkami zawodowymi i jej tryb,
• konieczność wyznaczenia wewnętrznej komórki organizacyjnej lub pracowników upoważnionych do przyjmowania zgłoszeń i ich rozpatrywania,
• sankcje karne za naruszenie określonych norm.
13. Archiwizacja i retencja danych w zakresie objętym działaniem ustawy.

• Sekretarze gmin, powiatów, urzędów marszałkowskich, kierownicy oraz pracownicy komórek organizacyjnych odpowiadających za organizację oraz bezpieczeństwo informacji, osoby wyznaczone do zorganizowania systemu ochrony sygnalistów, w tym przyjmowania i weryfikacji zgłoszeń, inspektorów ochrony danych, osoby, do których potencjalnie może trafić zgłoszenie.
• Pracownicy urzędów administracji samorządowej wszystkich szczebli, samorządowych jednostek organizacyjnych, pracownicy administracji rządowej, oraz pracownicy sektora prywatnego w firmach zatrudniających powyżej 50 pracowników.

Radca prawny z ponad 20 letnim doświadczeniem w administracji publicznej i w sektorze prywatnym, trener z kilkunastoletnią praktyką w prowadzeniu szkoleń.